Het gebeurt regelmatig. Tijdens een training over Motiverende gespreksvoering zijn cursisten enthousiast. Ze leren hoe je cliënten door o.a. bepaalde vragen te stellen kunt laten nadenken over hun ontwikkeling en hoe je ze kan helpen zelf bepaalde keuzes te maken en stappen te nemen. En dan is er een cursist die ineens een beetje argwanend wordt. ‘Maar.. zijn we nu eigenlijk niet aan het manipuleren?’
He bah, manipuleren. Dat is natuurlijk wel het laatste wat we willen. Het heeft een negatieve bijsmaak. Een beetje eng zelfs.. Het onderzoeken waard dus.
Van Dale zegt:
ma·ni·pu·la·tie (de; v; meervoud: manipulaties)
1. bewerking (met de vingers)
2. (in het meervoud) bedrieglijke methoden: financiële manipulaties
3. beïnvloeding
Wikipedia zegt: ‘Manipulatie is in de psychologie een begrip waarmee bedoeld wordt: de wijze van overtuigen van een persoon, om tot een bepaald idee van een zaak of een ander te laten komen door middel van beïnvloeding bij die persoon van zijn persoonlijke levenssfeer, zijn persoonlijke (geloofs)overtuiging zonder daarbij ter zake doende argumenten te gebruiken. De grens tussen manipulatie en normale beïnvloeding is nauwelijks te trekken; alleen de twee uitersten zijn herkenbaar. Een manipulator manipuleert om zijn of haar voordeel te krijgen en gaat vaak plannend te werk om zijn of haar doel te bereiken.’
Beïnvloeding doen we als professional volgens mij in elk geval. Als we geen invloed hebben op onze cliënten, waar worden we dan voor betaald? Daar ligt volgens mij het verschil tussen een praatje voor de gezelligheid en een coachgesprek.
Het verschil tussen manipulatie zoals het hierboven staat en Motiverende gespreksvoering is volgens mij dat je bij Motiverende gespreksvoering je client vooral helpt zelf de argumenten te bedenken. Daarnaast kun je dit aanvullen met je eigen kennis. Als je motiverende gespreksvoering echt goed onder de knie hebt kun je dit alles doen op zo’n manier dat je client uiteindelijk echt zelf zijn keuze kan maken. Je client weet en voelt dat jij die keuze zal respecteren, ook al is het misschien niet jouw keuze. Je client weet dat jij hem zal steunen, ook al gaat het fout. Jij zal hem net zo respectvol helpen van zijn fouten te leren.
Tja, is dat dan manipulatie of niet? En zo ja, is het erg? Hoe denk jij er over?
Vind jij als professional kwaliteit leveren belangrijk? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’ en krijg elke maand nieuwe tips en inspiratie in je mailbox. Je krijgt dan ook het e-book over motivatie.
Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Meld je dan hier aan. Natuurlijk zijn je gegevens veilig bij mij en kun je je voor beide makkelijk afmelden.
Anke Fokkens' blog 
Ik ben het met Anke eens: als je een cliënt helpt om ZELF tot zijn/haar EIGEN KEUZE te komen, dan is het woord manipulatie niet op zijn plaats. Je hebt de cliënt misschien wel beïnvloed, maar niet voor je eigen gewin, maar om hem/haar te helpen in/zijn haar EIGEN BELANG tot gedragsverandering te komen. Als de cliënt twee jaar later jou dankbaar is, was jij een goed coach; als de cliënt twee jaar later jou van alles te verwijten heeft, was jij een manipulator. Wedden dat je een goede coach blijkt te zijn?
Macht heeft als definitie “iemand ertoe brengen iets te doen wat deze niet van plan was te doen.”
Dit klinkt negatief, totdat je beseft dat wanneer je zegt “Hé, zullen we naar de bioscoop gaan vanavond?” en het antwoord hierop “Ja, leuk!” is, dat dat betekent dat je macht hebt uitgeoefend.
Macht is op zichzelf neutraal.
Maar soms wordt het gebruikt t.o.v. een cliënt uit gemakzucht of om de manager tevreden te houden en boekhouding prioriteit te geven boven het welzijn van de cliënt.
De vraag die je jezelf moet stellen is, telkenmale, “Doe ik dit werkelijk voor het welzijn van de ander, of speelt het voordeel dat ik eraan heb een grote rol?”