Wat is ervaringsdeskundigheid?

Het is 1999. Ik ben een jaar geleden afgestudeerd als Ergotherapeut. Na wat losse baantjes en een paar maanden reizen ben ik net gestart in een baan als trajectbegeleider. Een van mijn eerste clienten was een hele vriendelijke, ietwat verlegen dame, die graag een baan wilde als administratief medewerkster. Ze deed bij ons op kantoor administratieve klussen om te onderzoeken wat haar mogelijkheden waren. Dat ging niet altijd even vlekkeloos. Ik wilde er daarom graag achterkomen wat er precies in haar hoofd gebeurde. Ze had me verteld dat ze stemmen hoorde, maar dat haar stemmen niet wilden dat ze om hulp vroeg, dus dat deed ze ook niet. Hoe moest ik haar dan helpen? Intuitief stelde ik voor om een deal te maken. Zij zou mij leren over stemmen horen en hoe dat voor haar is. Ik wist daar immers niks van en wilde er graag meer over weten. Dan zou ik haar onder andere leren hoe het kopieerapparaat werkte. Dat was goed. Ik zal haar lessen nooit meer vergeten. Het was mijn eerste kennismaking met ervaringskennis.

Inmiddels zijn we heel wat jaren verder. Ik heb collega’s gehad met ervaringskennis, heb ervaringsdeskundigen als klasgenoot gehad, en geef regelmatig (vaak in tandem met een ervaringsdeskundige) les op opleidingen voor mensen die ervaringsdeskundige willen worden in de GGZ of armoede en sociale uitsluiting. Het is niet bij die eerste kennismaking gebleven.. En waar ik er vroeger tegen aan liep dat het lastig was om uit te leggen wat een ergotherapeut precies doet (Google dat maar ff, anders duurt dit stuk veel te lang), merk nu dat het lastig is uit te leggen wat ervaringsdeskundigheid precies is. Want iedereen heeft immers toch ervaring?

Een cursist legde het vandaag mooi uit: Ieder mens heeft levenservaring. Bij sommigen past het in een rugzakje, bij anderen heb je een zeecontainer nodig.

Zoals ik het nu zie: ieder mens heeft in zijn leven kennis opgedaan. De een heeft over een bepaald onderwerp (GGZ, armoede, verslaving, etc.) veel theoretische kennis geleerd op school, kennis op gedaan door ervaring van anderen en misschien zelf ook wel het een en ander meegemaakt in zijn leven. Diegene noemen we een ‘professional’. De ander heeft over datzelfde onderwerp juist veel kennis opgedaan in zijn eigen leven, wat door ervaring van anderen en wellicht wat minder er over gelezen. Diegene noemen we een ‘ervaringsdeskundige’.

Met beide soorten kennis kun je mensen helpen. Mits je geleerd hebt hoe je deze kennis op een goede manier aan anderen kunt overbrengen. Soms heeft een client de ene soort kennis nodig, soms de andere. En soms gewoon allebei. Het mooiste is volgens mij om van elkaar te leren. Ik zou in ieder geval niet meer anders willen.

Hoe denken jullie er over?

Kun jij als professional in het sociale domein elke maand een artikel met tips en inspiratie gebruiken om je cliënten zo goed mogelijk te begeleiden? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’. Je krijgt dan ook mijn 4 beste tips over hoe je zonder strijd mensen kunt helpen stappen te zetten in hun leven.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Dat kan ook!