In mijn trainingen gebeurt het regelmatig. Iemand die in tranen uitbarst. Vandaag nog, in een training ‘Leidinggeven voor voorlieden’ bij Paswerk. Om eerlijk te zijn ben ik dan eigenlijk wel blij. Niet dat ik zo sadistisch ben hoor ;-), maar dan weet ik dat er echt iets geraakt is bij iemand en daardoor gebeurt er dan ook meestal echt iets. Toch is het 9 op de 10 keer zo dat de cursist zich vervolgens gaat verontschuldigen. ‘Sorry hoor, ik wil helemaal niet huilen’. Waarom eigenlijk niet? Blijkbaar hebben veel mensen geleerd dat huilen niet goed is. Je bent zwak, anderen er mee tot last, dat soort dingen.
Een andere emotie, angst, zie ik in trainingen ook vaak terug. Angst om iets niet te kunnen. Niet goed genoeg gevonden te worden door anderen of door zichzelf. Deze emotie wordt op verschillende manieren getoond. Mensen ontwijken, of overschreeuwen bijvoorbeeld. Het is maar zelden dat iemand meteen uit zichzelf zegt ‘ik vind dit heel spannend’. Blijkbaar is angst moeilijk om toe te geven. Terwijl we het allemaal natuurlijk wel eens zijn, en hier ook een mooie kans ligt om te leren.
Woede kom ik gelukkig maar weinig tegen in mijn trainingen. Waarom zeg ik gelukkig? Want wat is er mis met woede? Ook dan is er toch iets geraakt en gebeurt er iets? Woede is voor mij de meest moeilijke emotie om mee om te gaan. Ik ben er niet goed in. Ik word zelf maar moeilijk echt boos. Ik heb de neiging bij een vervelende situatie mij te veel te verplaatsen in de ander en dan mezelf niet belangrijk genoeg te vinden. Als anderen boos worden heb ik daar ook moeite mee. Ik blijf er het liefste bij uit de buurt.
Bij iedereen zal de nuance wat anders liggen. De een uit verdriet makkelijker, de ander boosheid, of angst. Wat meespeelt is natuurlijk wat je in je genen hebt meegekregen, en wat je geleerd hebt in je ‘sociale achtergrond en netwerken’ zoals we dat bij Combo Emonomy noemen.
Gelukkig wordt er ook veel gelachen in mijn trainingen. Eigenlijk is blijheid de enige van de 4 basisemoties (bedroefd, bang, boos en blij) die iedereen leuk vindt en die altijd verwelkomd wordt. Waar we het liefst zo veel mogelijk van hebben..
En nu vraag ik mij af: Als we onszelf hebben aangeleerd om (een van) die eerste drie emoties te onderdrukken, onderdrukken we dan niet ook de blijheid? Kun je je afsluiten voor een paar gevoelens en andere gevoelens wel toelaten? Of is het zo dat je je in meer of mindere mate kunt afsluiten voor je gevoel in z’n geheel. En dat als je het verdriet, de angst of de boosheid niet toelaat, je ook niet echt blij kunt zijn?
Ik ben heel benieuwd hoe jullie hier over denken. Laat je het me weten?
Anke Fokkens' blog 