Waarom een burn-out ook een cadeau is

Ik kan natuurlijk niet voor anderen spreken, maar als ik voor mezelf spreek kan ik zeggen dat mijn burn-out behalve heel vervelend ook echt een cadeau is. In mijn vorige blog vertelde ik er al over. Ik vind het echt heftig. Zo uitgeschakeld zijn. Vooral in het begin. En wat ik ook heftig vind is dat je steeds denkt ‘nu ben ik er wel weer’ en dat dat dan toch niet zo blijkt te zijn. Zo lastig in te schatten wat je wanneer wel weer kunt of toch nog niet.. Want in het begin heb je absolute rust nodig. Je kunt ook niks anders. Maar op een gegeven moment moet je ook weer oefenen met dingen gaan doen. En dat is waarom ik het een cadeau vind. Dat oefenen.

Het is voor mij nu nog steeds lastig. Ik woon nog op een vakantiepark wat niet ideaal is. Het is nog steeds balanceren met energie, maar die komt wel steeds meer terug. Ik kan meer, er ontstaat weer ruimte voor nieuwe dingen en de inspiratie borrelt de pan uit.

Ik heb het in dit blog vaak gehad over gedragsverandering. Nou, ik kan je zeggen, wil je echt veranderen, neem dan een burn-out! Dan moet je namelijk wel. Je bent te lang doorgegaan in oude patronen. Hebt te veel seintjes van je lichaam genegeerd. En dan kapt het er gewoon mee. In het begin herstel je door meer en beter slapen, eten en ademen. Zie mijn vorige blog. Maar je moet ook anders gaan denken (‘moeten’ hoort trouwens bij mijn oude denken, dus eigenlijk mag ik dat niet meer zeggen ;-)). Je mag je oude patronen loslaten en daar nieuwe voor in de plaats aanleren. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Maar het ‘voordeel’ van een burn-out is, dat als je weer op je oude manier aan de slag gaat, je lijf je dat onmiddellijk vertelt.

Mijn belangrijkste oude patroon is dat ik te veel in mijn hoofd zit en te weinig in mijn lijf. Veel aan het denken, weinig aan het voelen. Snel praten, hoog ademen of zelfs mijn adem inhouden. Met mijn aandacht ben ik dan vooral bij anderen en bij wat er moet gebeuren en te weinig bij wat ik zelf nodig heb of wil. En dat is uiteindelijk voor niemand goed.

Ik weet dat ik als ik lesgeef ik regelmatig even een momentje voor mezelf moet pakken en dan met mijn aandacht naar mijn lijf moet. Maar goh wat vergeet je dat snel. Laatst had ik een eerste lesdag van een nieuwe groep en ook een stagiaire. Hartstikke leuk allemaal en ik stuiter vol overgave de dag in. Super gefocust geef ik iedereen mijn volle aandacht. Als ze in groepjes bezig zijn pak ik niet mijn momentje, maar leg ik de stagiaire uit waarom ik deed zoals ik deed. Tot in de lunchpauze. Ineens ben ik bek af. Ik vertel het een collega die even langskomt voor een praatje. Hij neemt me apart, zet me in een stoel en laat me met mn aandacht naar mn lijf gaan. Het lukt niet echt want ik zit te veel in m’n overdrive en ik hoor de cursisten al weer binnen komen. Ik zet de knop om en draai een prima middag met de groep. Maar ik weet, ik heb vandaag te veel van mijn lijf gevraagd. En dat betekent de dag er na een lijf, inclusief hoofd, waar geen land mee te bezeilen is.

Dus, mijn nieuwe patroon gaat worden om voor de les, en misschien ook wel in de les, te starten met een klein momentje van rust. Even met mijn aandacht naar mijn lijf, mijn ademhaling, voelen wat er nodig is. Gelukkig heb ik mijn stagiaire om er voor te zorgen dat ik het ook echt ga doen!

Kwetsbaarheid en burn-out

Ik ga het er toch over hebben… Het is hier niet voor niets zo stil. Veel van jullie weten inmiddels wel dat ik op dit moment herstellende ben van een burn-out. Je hebt burn-outs in allerlei gradaties, maar ik ben inmiddels wel zo ver dat ik het toch echt zo noem. Ik zal hier niet bespreken wat alle oorzaken zijn, dat is privé, maar het komt erop neer dat het na de zomervakantie niet meer ging. Mijn lijf en mijn hoofd konden het niet meer bolwerken. En misschien herken je dat, als je dan voor jezelf eindelijk hebt toegegeven dat het niet meer gaat, gaat het ook ineens echt niet meer. Van douchen en aankleden was ik alweer zo moe dat ik dan eerst moest bijkomen. Boodschappen doen was de eerste weken echt een onderneming. Prikkels kon ik niet hebben. Ik heb alleen de meest simpele netflixseries gekeken, want alles wat maar een beetje spannend was of waar ik bij moest nadenken trok ik niet. Geen pretje, want ziek zijn is niet iets waar ik goed in ben. En m’n agenda leeghalen voor de komende maanden vond ik ook een behoorlijke drempel. Maar het was wel nodig.

Waarom deel ik dit hier? Meerdere redenen:

• Ik roep altijd in mijn trainingen hoe belangrijk het is om je kwetsbaar op te kunnen stellen. Het is nodig om te kunnen leren. Om echt verbinding te maken. Om de ander uit te kunnen nodigen het ook te doen. En als ik dat altijd roep, moet ik het natuurlijk zelf ook doen.
• Verder is het niet iets om je voor te schamen. Zoals trouwens geen enkele ziekte, handicap of nare ervaring dat is.
• Als je eenmaal over burn-out begint te praten, kom je er achter hoeveel mensen het gehad hebben, hoeveel mensen er tegenaan zitten en hoeveel mensen het graag willen voorkomen. Dus hopelijk hebben jullie hier iets aan.

Hoe werkt een burn-out? In het boek ‘Opgebrand-Jaap van der Burgh, Hans Reijnen‘ (aanrader, ik heb er veel aan gehad) leggen ze het mooi uit. Je hebt een bepaalde hoeveelheid energie. Door je dagelijkse bezigheden verbruik je energie. Normaal gesproken vul je dat weer aan door (goed) voedsel, (voldoende) slaap en (diep genoeg) ademen. Als je even te veel energie verbruikt, door bijvoorbeeld extra stress, is dat niet erg. Ieder mens heeft een soort noodaggregaat waardoor je kunt pieken als dat nodig is. Maar je moet daarna dus wel weer ontspannen en aanvullen. Als je te lang op je noodaggregaat leeft gaat hij kapot. Daar is hij niet voor gemaakt. Dan houdt je lichaam er echt mee op.

Hoe je herstelt is simpel uitgelegd maar lastiger uit te voeren. Je moet goed eten, veel slapen, goed ademen, steeds iets meer bewegen (voor mij werkt wandelen goed) en niet meer over je grenzen gaan. Dat laatste is natuurlijk het lastigste gedeelte, want dan moet je die grenzen wel voelen en ernaar luisteren. En dat is nu juist waar de meeste mensen die in een burn-out raken niet zo goed in zijn. Als de energie na de eerste maanden weer een beetje is aangevuld lijkt het soms weer heel wat, maar is het nog steeds hard werken. Want hoe voelen die grenzen eigenlijk? Wanneer ga ik er overheen? Hoe komt dat en hoe kan ik het voorkomen? Etc. et

Vanochtend heb ik voor het eerst sinds de zomervakantie weer een les gegeven. Op de heen weg was er veel file waardoor ik er een uur langer over deed. Ik was iets te laat. Ik raakte niet eens in de stress! Ik was trots op mezelf :-). De les over de dramadriehoek aan een groep toekomstige ervaringsdeskundigen ging lekker. De groep was enthousiast en ik heb ervan genoten. Moe? Nee. Niks van te merken. Maar ik weet inmiddels hoe het gaat. In de auto terug overviel de vermoeidheid me. Ik was blij dat de files waren opgelost. De rest van de middag op de bank. Maar nu, in de avond, weer energie voor dit blog. Het gaat al een stuk beter..

De kunst van het roeien met de riemen die je hebt.

Ik voel irritatie opkomen. De organisatie waar ik een training voor ga geven heeft 15 mensen aangemeld. Ik heb iedereen een uitnodigingsmail gestuurd met een intakeformulier en het verzoek om even te laten weten of ze daadwerkelijk deel gaan nemen aan de training, want dat was niet helemaal zeker. Een week van te voren heb ik 1 reactie. Ik stuur een vriendelijke herinnering. De avond voor de eerste les heb ik 6 reacties binnen waarvan 2 zeggen dat ze later zullen zijn en 1 kan helemaal niet komen. Ze hebben goede redenen. Toch gebeurt er vanalles in mijn hoofd. ‘Pfff.. dit wordt een lastige groep..’, ‘Je kunt toch wel het fatsoen opbrengen om even te reageren’. Ik vul in dat het hard werken gaat worden, dat mensen niet gemotiveerd zijn en ik maak het persoonlijk. Ik voel mijn energie naar beneden gaan en mijn humeur ook.

Gelukkig gaan op tijd mijn ‘alarmbellen’ af. Roep ik in deze training niet altijd tegen de cursisten ‘Wat je uitstraalt krijg je terug’? Hmmm… dan moet ik mijn eigen knop ook even omzetten.. Ik heb bij deze organisatie hele leuke groepen gedraaid. Waarom zou het deze keer anders zijn? Bij Combo zeggen we altijd ‘Je moet werken met de werkelijkheid zoals die is, niet zoals je zou willen dat die zou zijn’. Kortom, in dit geval ‘Roeien met de riemen die je hebt’.

Ok, ik laat het los. Onderweg in de auto vertel ik mezelf dat het niks met mij te maken heeft. Dat ieder mens mooi en leuk is (als je het wilt zien) en dat we samen er iets moois van gaan maken. Ik haal een paar keer diep adem en ontspan. Rustig zit ik in de ruimte, benieuwd naar wat er gaat komen. Ik maak contact met de 5 mensen die een voor een binnen komen druppelen. We bespreken de situatie zoals die is. Onrust in de organisatie door een fusie, veel zieken op de afdeling en daardoor zwaarbelaste medewerkers die hun uiterste best doen de boel draaiende te houden.

De training gaat over alles wat er nodig is om gedrag te veranderen. We leren dat alle principes die gelden bij hun cliënten, ook gelden bij henzelf en hun team, en ook bij mij als trainer met mijn cursisten. Ze leren dat als ze verandering te weeg willen brengen bij hun cliënten dat ook betekent dat ze zelf moeten veranderen en dat ze daar hun omgeving voor nodig hebben. Want, nog een uitspraak van Combo, ‘Je moet zelf de verandering zijn die je wilt zien’.

15 enthousiaste mensen in een groep die staan te springen om te leren is super leuk. Maar 5 mensen die ondanks alles toch op komen dagen, er samen het beste van maken en zo ook veel leren, is zeker net zo leuk. Elke werkelijkheid heeft zo zijn charme.

Wat herken jij uit dit blog in jouw werk? Laat je het weten in een reactie op dit bericht?

Kun jij als professional in het sociale domein elke maand een artikel met tips en inspiratie gebruiken om je cliënten zo goed mogelijk te begeleiden? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’. Je krijgt dan ook mijn 4 beste tips over hoe je zonder strijd mensen kunt helpen stappen te zetten in hun leven.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Dat kan ook!