Waarom zelf ‘door de mangel’ gaan goed is voor je clienten

Poeh, wat was ik zenuwachtig! Ik was er zelf verbaasd over. Ik ging een trainingsweek volgen. Een week met 8 deelnemers en 4 trainers in de Ardennen werken aan je persoonlijke ontwikkeling. Ik wilde het heel graag, maar je weet dat je voortdurend uit je comfortzone moet en dat het dichtbij gaat komen. Doodeng. Ik kwam amper uit mijn woorden tijdens het voorstelrondje. Ik weet even weer precies hoe sommige van mijn cursisten zich voelen tijdens een eerste trainingsbijeenkomst! En ik heb weer veel geleerd dat ik weer kan doorgeven.

In de jobcoachopleiding van Combo hebben we het over ‘Wees de verandering die je wilt zien’. Dus als ik wil dat mijn cursisten uit hun comfortzone stappen omdat ze dan kunnen leren, moet ik dat zelf ook doen. Als ik wil dat mijn cursisten zich kwetsbaar opstellen, omdat ze dan kunnen leren, moet ik dat zelf ook doen. Want mensen leren van rolmodellen, voorbeelden. En goed voorbeeld doet goed volgen. Als ik tijdens een training iets persoonlijks laat zien, iets dat echt wel een beetje lastig is om te vertellen, doen mijn cursisten dat in de oefening daarna ook veel sneller (en ik kan me beter inleven in hun situatie). Het mooie daarvan is, dat het een sneeuwbaleffect heeft. Door de persoonlijke verhalen wordt de sfeer veiliger, de band tussen mensen beter, waardoor ze nog meer stappen durven zetten en meer durven te leren. En helemaal mooi is het als zij deze ervaring dan ook weer meenemen naar hun collega’s en clienten.

Een andere reden van ‘Wees de verandering die je wilt zien’ is dat je anderen niet kunt leren wat je zelf niet weet. Natuurlijk kun je de theorie in duiken en die kennis overbrengen, maar er is een verschil tussen theoretische kennis overbrengen of ervaringskennis overbrengen. En we weten allemaal wat meer indruk maakt..

Dus, regelmatig zelf weer even door de mangel, ik kan het iedereen aanraden. Kijk maar naar het Joharivenster. Je hebt anderen nodig om je ‘blind self’ en je ‘hidden self’ te verkleinen en je ‘open self’ te vergroten. En wie weet wat er dan in je ‘unknown self’ op je wacht en wat je allemaal nog meer te bieden hebt aan anderen!

Kun jij als professional in het sociale domein elke maand een artikel met tips en inspiratie gebruiken om je cliënten zo goed mogelijk te begeleiden? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’. Je krijgt dan ook mijn 4 beste tips over hoe je zonder strijd mensen kunt helpen stappen te zetten in hun leven.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Dat kan ook!

Wat is ervaringsdeskundigheid?

Het is 1999. Ik ben een jaar geleden afgestudeerd als Ergotherapeut. Na wat losse baantjes en een paar maanden reizen ben ik net gestart in een baan als trajectbegeleider. Een van mijn eerste clienten was een hele vriendelijke, ietwat verlegen dame, die graag een baan wilde als administratief medewerkster. Ze deed bij ons op kantoor administratieve klussen om te onderzoeken wat haar mogelijkheden waren. Dat ging niet altijd even vlekkeloos. Ik wilde er daarom graag achterkomen wat er precies in haar hoofd gebeurde. Ze had me verteld dat ze stemmen hoorde, maar dat haar stemmen niet wilden dat ze om hulp vroeg, dus dat deed ze ook niet. Hoe moest ik haar dan helpen? Intuitief stelde ik voor om een deal te maken. Zij zou mij leren over stemmen horen en hoe dat voor haar is. Ik wist daar immers niks van en wilde er graag meer over weten. Dan zou ik haar onder andere leren hoe het kopieerapparaat werkte. Dat was goed. Ik zal haar lessen nooit meer vergeten. Het was mijn eerste kennismaking met ervaringskennis.

Inmiddels zijn we heel wat jaren verder. Ik heb collega’s gehad met ervaringskennis, heb ervaringsdeskundigen als klasgenoot gehad, en geef regelmatig (vaak in tandem met een ervaringsdeskundige) les op opleidingen voor mensen die ervaringsdeskundige willen worden in de GGZ of armoede en sociale uitsluiting. Het is niet bij die eerste kennismaking gebleven.. En waar ik er vroeger tegen aan liep dat het lastig was om uit te leggen wat een ergotherapeut precies doet (Google dat maar ff, anders duurt dit stuk veel te lang), merk nu dat het lastig is uit te leggen wat ervaringsdeskundigheid precies is. Want iedereen heeft immers toch ervaring?

Een cursist legde het vandaag mooi uit: Ieder mens heeft levenservaring. Bij sommigen past het in een rugzakje, bij anderen heb je een zeecontainer nodig.

Zoals ik het nu zie: ieder mens heeft in zijn leven kennis opgedaan. De een heeft over een bepaald onderwerp (GGZ, armoede, verslaving, etc.) veel theoretische kennis geleerd op school, kennis op gedaan door ervaring van anderen en misschien zelf ook wel het een en ander meegemaakt in zijn leven. Diegene noemen we een ‘professional’. De ander heeft over datzelfde onderwerp juist veel kennis opgedaan in zijn eigen leven, wat door ervaring van anderen en wellicht wat minder er over gelezen. Diegene noemen we een ‘ervaringsdeskundige’.

Met beide soorten kennis kun je mensen helpen. Mits je geleerd hebt hoe je deze kennis op een goede manier aan anderen kunt overbrengen. Soms heeft een client de ene soort kennis nodig, soms de andere. En soms gewoon allebei. Het mooiste is volgens mij om van elkaar te leren. Ik zou in ieder geval niet meer anders willen.

Hoe denken jullie er over?

Kun jij als professional in het sociale domein elke maand een artikel met tips en inspiratie gebruiken om je cliënten zo goed mogelijk te begeleiden? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’. Je krijgt dan ook mijn 4 beste tips over hoe je zonder strijd mensen kunt helpen stappen te zetten in hun leven.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Dat kan ook!