De kracht van de roze bril

Het is half 5. Ik ben bij een opvanglocatie voor ex-dakloze volwassenen. De les Motiverende Gespreksvoering voor begeleiders zit er bijna op. We bespreken net het huiswerk als er een alarm loeihard afgaat. Ik schrik me rot. Twee cursisten spurten meteen de ruimte uit. Omdat we door de dunne muren van de tijdelijke cabines waarin de opvang gevestigd is geroep horen over een mes, rent ook de rest van de cursisten de ruimte uit om hun collega’s te gaan helpen. Over lef en teamgeest gesproken. Ik blijf achter met de nieuwe medewerker die vandaag voor het eerst is en nog dacht dat ze per ongeluk op een knopje van de portofoon had gedrukt. Er blijkt inderdaad een bewoner door een andere bewoner met een mes te zijn bedreigd. Binnen no time is de politie gebeld en is de situatie onder controle.

Poeh, ik heb er bewondering voor hoor, als je zo snel en adequaat kunt reageren in zulke situaties. Deze bewoners zijn vaak onder invloed en/ of in de war en kunnen onvoorspelbaar reageren. Je zou er ook bang, afwerend en moedeloos van kunnen worden. En natuurlijk hebben deze begeleiders daar ook wel eens last van. Maar, als ik vraag of ze geloven dat iedereen wel wil veranderen omdat iedereen diep van binnen wel een beter leven wil voor zichzelf, zeggen ze volmondig ‘ja’. En als ik vraag of ze geloven dat iedereen kan veranderen, is het antwoord ook ‘ja’. De een sneller en makkelijker dan de ander, maar toch ‘ja’. Ik ben blij. Als zij nog steeds een roze bril op kunnen zetten en ondanks al het soms lastige gedrag in deze mensen blijven geloven, dan is er hoop op groei en ontwikkeling.

Ik ruim ondertussen mijn spullen op. Een meneer komt binnen lopen. ‘O, ik wist niet dat jullie bezig waren, ik wil niet storen’. Ik stel hem gerust dat we klaar zijn en dat hij natuurlijk binnen mag komen. Hij heeft wat eten bij zich. ‘Ik houd van vers eten’ terwijl hij suiker over zijn watermeloen strooit (ik kan het niet helpen dat ik meteen bedenk dat mensen die verslaafd zijn aan heroïne vaak grote behoefte hebben aan suiker). Verder heeft hij een zakje sla en een fles slasaus bij zich. ‘Eet smakelijk’. ‘Ik ben vandaag bij de zorgboerderij geweest’. Ik reageer belangstellend. Hij vertelt dat het vandaag zijn 4e dag was daar. Het is een zorgboerderij gespecialiseerd in schapen. ‘Wat leuk, en wat moet je daar dan allemaal doen?’ Hij vertelt dat hij vandaag iets moois heeft meegemaakt. Het was eigenlijk niet de bedoeling, maar hij heeft vandaag een lammetje ter wereld gebracht. Hij is zichtbaar geroerd. Hij vertelt het verhaal wel drie keer. ‘Gister stond ik daar nog te janken om een dood lam. Vandaag help ik bij een geboorte!’ Ik luister en leef mee. Het raakt mij.

Wat mooi, dat deze man, met een heftig leven achter de rug, hier een dak boven zijn hoofd heeft gekregen en de begeleiding om aan dagbesteding te beginnen. Wat mooi dat zo’n zorgboerderij deze mensen een kans biedt. En wat mooi dat deze man nog zo geroerd kan raken. ‘Ik heb heel wat om over na te denken!’ Ook hij ziet de wereld vanavond door een roze bril.

Kun jij als professional in het sociale domein elke maand een artikel met tips en inspiratie gebruiken om je cliënten zo goed mogelijk te begeleiden? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’. Je krijgt dan ook mijn 4 beste tips over hoe je zonder strijd mensen kunt helpen stappen te zetten in hun leven.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Dat kan ook!

Er groeit vaak van alles, zonder dat je het door hebt..

Ik fiets in de regen naar huis na een leuke, intensieve les van mijn nieuwe training ‘Van klacht naar kracht’. Ik trek mijn capuchon nog wat verder over mijn gezicht en bedenk dat dat ook is wat je als begeleider soms doet. Je client beschermen voor invloeden van buitenaf. Een veilige plek creëren. Soms is dat hard nodig. Niet iedereen kan het alleen.

Best een lastige taak heb je. Aan de ene kant beschermen, aan de andere kant klaarstomen om uiteindelijk toch zelfstandig de buitenwereld te trotseren. Dat lijkt tegenstrijdig. De training ‘Van klacht naar kracht’ gaat bijvoorbeeld aan de ene kant over hoe je op een goede manier grenzen aangeeft, aan de andere kant over motiverende gespreksvoering.

Ineens plopt in mijn hoofd de vergelijking met een zaadje op (een half uur fietsen doet rare dingen met mijn brein ;-)). Je wilt graag dat je client gaat groeien. Soms is de voedingsbodem niet zo goed en heeft hij (of zij) genetisch, of van huis uit niet genoeg meegekregen. Het zaadje en plantje ontwikkelt zich minder (of anders). Te veel regen, hagel en wind kunnen het groeien ook moeilijk maken. We willen het plantje haast wel de grond uit schreeuwen. Maar daar gaat het echt niet harder van groeien. Ook trekken helpt niet..

Een veilige haven creëren (soms moet je daarvoor grenzen stellen) helpt om het plantje zelf rustig te laten groeien tot het sterk genoeg is om alleen te overleven. Ondertussen met liefde en beleid water geven en bemesten. En als hij wil kun je hem misschien laten ontdekken dat achter al die donderwolken de zon ook altijd schijnt.

Soms denk je dat je inspanningen niks opleveren. Maar het ene plantje groeit nu eenmaal harder dan het andere. En kijk eens wat er onder de grond allemaal moet groeien voor het plantje boven komt.. Je weet nooit wat daar allemaal gebeurt!

Heb jij een voorbeeld van een cliënt waarbij je het bijna wilde opgeven maar die toch ineens begon te groeien? Het lijkt me inspirerend om die verhalen in een reactie op dit blog met elkaar te delen.

Vind jij als professional kwaliteit leveren belangrijk? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’ en krijg elke maand nieuwe tips en inspiratie in je mailbox. Je krijgt dan ook het e-book over motivatie.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Meld je dan hier aan. Natuurlijk zijn je gegevens veilig bij mij en kun je je voor beide makkelijk afmelden.

Gesprekstechniek = manipulatie?

Het gebeurt regelmatig. Tijdens een training over Motiverende gespreksvoering zijn cursisten enthousiast. Ze leren hoe je cliënten door o.a. bepaalde vragen te stellen kunt laten nadenken over hun ontwikkeling en hoe je ze kan helpen zelf bepaalde keuzes te maken en stappen te nemen. En dan is er een cursist die ineens een beetje argwanend wordt. ‘Maar.. zijn we nu eigenlijk niet aan het manipuleren?’

He bah, manipuleren. Dat is natuurlijk wel het laatste wat we willen. Het heeft een negatieve bijsmaak. Een beetje eng zelfs.. Het onderzoeken waard dus.

Van Dale zegt:

ma·ni·pu·la·tie (de; v; meervoud: manipulaties)
1.  bewerking (met de vingers)
2.  (in het meervoud) bedrieglijke methoden: financiële manipulaties
3. beïnvloeding

Wikipedia zegt: ‘Manipulatie is in de psychologie een begrip waarmee bedoeld wordt: de wijze van overtuigen van een persoon, om tot een bepaald idee van een zaak of een ander te laten komen door middel van beïnvloeding bij die persoon van zijn persoonlijke levenssfeer, zijn persoonlijke (geloofs)overtuiging zonder daarbij ter zake doende argumenten te gebruiken. De grens tussen manipulatie en normale beïnvloeding is nauwelijks te trekken; alleen de twee uitersten zijn herkenbaar. Een manipulator manipuleert om zijn of haar voordeel te krijgen en gaat vaak plannend te werk om zijn of haar doel te bereiken.’

Beïnvloeding doen we als professional volgens mij in elk geval. Als we geen invloed hebben op onze cliënten, waar worden we dan voor betaald? Daar ligt volgens mij het verschil tussen een praatje voor de gezelligheid en een coachgesprek.

Het verschil tussen manipulatie zoals het hierboven staat en Motiverende gespreksvoering is volgens mij dat je bij Motiverende gespreksvoering je client vooral helpt zelf de argumenten te bedenken. Daarnaast kun je dit aanvullen met je eigen kennis. Als je motiverende gespreksvoering echt goed onder de knie hebt kun je dit alles doen op zo’n manier dat je client uiteindelijk echt zelf zijn keuze kan maken. Je client weet en voelt dat jij die keuze zal respecteren, ook al is het misschien niet jouw keuze. Je client weet dat jij hem zal steunen, ook al gaat het fout. Jij zal hem net zo respectvol helpen van zijn fouten te leren.

Tja, is dat dan manipulatie of niet? En zo ja, is het erg? Hoe denk jij er over?

Vind jij als professional kwaliteit leveren belangrijk? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’ en krijg elke maand nieuwe tips en inspiratie in je mailbox. Je krijgt dan ook het e-book over motivatie.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Meld je dan hier aan. Natuurlijk zijn je gegevens veilig bij mij en kun je je voor beide makkelijk afmelden.