Waarom ik voor meer lege hoofden ben

Lege hoofden. Ik ben voor! Gekke uitspraak? Ik zal je uitleggen wat ik bedoel.

De laatste tijd zie je veel negatieve reacties op vluchtelingen voorbij komen in het nieuws en op sociale media. Je zou kunnen zeggen dat dat reacties van ‘leeghoofden’ zijn, maar dat is volgens mij te kort door de bocht.

Ik denk dat de hoofden van deze mensen juist heel erg vol zitten. Vol met zorgen, met angst, met (voor)oordelen wellicht. Misschien niet terecht, maar wel logisch.

Er zijn namelijk verschillende wetenschappelijke onderzoeken die aantonen hoe snel wij oordelen. Soms al binnen 2 seconden. Dan heeft iemand nog niets gezegd.. We oordelen vanuit ons eigen perspectief. Dat wil zeggen dat ons eigen verleden, onze opvoeding, ervaringen en onze huidige situatie bepalen hoe we kijken. Ik heb bijvoorbeeld geleerd dat iedereen goed is tot hij het tegendeel heeft bewezen. Er zijn echter ook genoeg mensen die het tegenovergestelde leren..

Ook in de hulpverlening zijn we ontzettend snel met etiketten plakken. Of je het nu wil of niet. De etiketten kunnen positief of negatief zijn. Vaak zullen ze voor een groot deel kloppen. Je hebt immers jouw kennis en ervaring waarop je de etiketten baseert. Maar etiketten werken net als oogkleppen. Zie je de rest nog wel? En is je klant het wel eens met jouw etiket? Zijn jullie nog wel een team?

In gesprek gaan met een leeg hoofd is daarom een van de belangrijkste vaardigheden die je leert in de jobcoachopleiding volgens de Individuele Vraaggerichte Benadering (IVB). Wees je bewust van je eigen (voor)oordelen en etiketten. Ze mogen er zijn, maar zet ze tijdens het gesprek bewust aan de kant. Dan heb je echt ruimte voor de ander en kun je echt luisteren. De ander krijgt de kans te zijn wie hij is. Dan kun je later altijd nog kijken of dat strookt met jouw etiketten. Maar wellicht heb je die dan helemaal niet meer nodig!

Zo kan het ook:

Vind jij als professional kwaliteit leveren belangrijk? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’ en krijg elke maand nieuwe tips en inspiratie in je mailbox. Je krijgt dan ook het e-book over motivatie.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Meld je dan hier aan. Natuurlijk zijn je gegevens veilig bij mij en kun je je voor beide makkelijk afmelden.

Wat heeft de situatie in Griekenland te maken met armoede in Nederland?

Ik ben geen Griekenland-expert. Laten we dat meteen maar vooropstellen. Ik ben ook geen economisch wonder. Absoluut niet mag ik wel zeggen. Het was niet mijn favoriete vak op school. Maar economie heeft te maken met gedrag. En laat ik daar nu wel wat van af denken te weten :-).

Ik weet niet hoe het bij jullie zit, maar bij mij wekt de hele situatie in Griekenland af en toe irritatie op. ‘Als je geld leent, moet je het gewoon terugbetalen’, ‘ik kan toch ook niet onderhandelen over mijn hypotheek?’, ‘Je kunt toch Europa niet de schuld geven voor schulden die je zelf hebt gemaakt?’, ‘We kunnen wel geld blijven uitlenen, maar dat maakt het niet beter, er moet wel wat tegenover staan’. Dat soort dingen denk ik dan. Jij ook?

Mag hoor, heel logisch. Het zijn allemaal waarheden. Waarheden vanuit het perspectief van de ‘niet-arme’. Het helpt alleen niet om tot een oplossing te komen als we in dit perspectief blijven zitten. Dan krijgen we alleen maar strijd. Maar wat helpt dan wel (een vraag die me in de training Armoede en sociale uitsluiting ook vaak gesteld wordt)?

Als eerste natuurlijk: Inleven in het perspectief van de ander. Een aantal wetenschappelijk onderzochte punten (er zijn er meer) die te maken hebben met armoede en schaarste kunnen een ander licht op de zaak werpen:

• Als je last hebt van schaarste heb je de neiging om ‘onverstandige’
  besluiten te nemen. Bijvoorbeeld: Je hebt het zo druk dat je niet weet waar je moet beginnen en je doet daardoor eigenlijk niks. Je bent zo op dieet dat je daardoor helemaal gefocust raakt op ongezond eten en eigenlijk veel meer snoept dan normaal. Je hebt zo weinig geld dat je geld gaat lenen of dingen op afbetaling gaat kopen wat uiteindelijk veel duurder is. Dit alles komt doordat je hoofd zo in beslag wordt genomen dat het niet meer lukt rustig en verstandig na te denken.
• Om uit de problemen te komen moet je creatief zijn en oplossingen bedenken. Als je hoofd in beslag wordt genomen door problemen/ schaarste lukt dit niet. Probeer maar eens een blog te schrijven als je een deadline hebt voor iets anders ;-).
• Om initiatieven te nemen die nodig zijn om uit de problemen te komen heb je zelfvertrouwen nodig. Iets waar mensen (en landen) in armoede juist vaak te kort aan hebben. Iedereen zegt immers steeds tegen je dat het allemaal je eigen schuld is. Niet echt goed voor je zelfvertrouwen..
• Dus om je hoofd nog enigszins boven water te kunnen houden en nog een beetje zelfrespect te bewaren stel je vaak onbewust een copingmechanisme in. Je legt bijvoorbeeld de schuld bij een ander. Europa is de schuld van deze ellende, de maatschappij wil jou geen baan geven, door de scheidsrechter heb je verloren, je baas is een *** die je te veel werk geeft, etc.
• En o ja, een schuld is soms zooo groot, dat het lijkt of je het toch nooit af kunt betalen, dus waarom zou je er überhaupt aan beginnen..

OK. Is je beeld een beetje bijgesteld? 😉 Dat van mij wel. Dan nu nadenken over oplossingen. Ik ga in dit blogartikel 1 idee noemen (anders wordt dit verhaal veel te lang).

Oplossing 1: Verleg de focus van de problemen naar de kwaliteiten (Wat overigens niet betekent dat je niks aan de problemen moet doen).

Wat zijn de kwaliteiten van Griekenland? Hoe kunnen zij (en wij) daarin investeren zodat ze die kwaliteiten kunnen benutten? In plaats van lenen wordt het dan uiteindelijk geld verdienen. En het levert een hoop zelfvertrouwen op waardoor veel problemen makkelijker aangepakt kunnen worden.

En nu jij. Kun jij ook een oplossing bedenken die wellicht wel kan helpen bij armoedebestrijding? Je kunt het kwijt in een reactie op dit blog.

Vind jij als professional kwaliteit leveren belangrijk? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’ en krijg elke maand nieuwe tips en inspiratie in je mailbox. Je krijgt dan ook het e-book over motivatie.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Meld je dan hier aan. Natuurlijk zijn je gegevens veilig bij mij en kun je je voor beide makkelijk afmelden.

Wat als je klant geen probleem heeft?

• Ja, ik heb een uitkering. Daar heb ik recht op. Ik heb 15 jaar belasting betaald! En ik ben ook ziek.
• Ik blijf hier. Op deze werkplek. Altijd. Ik kan namelijk niet tegen verandering.
• Ik ben zoals ik ben. Ik kan mezelf niet veranderen. Dat moeten ze maar accepteren.
• Ik heb al genoeg trajecten gedaan. Het heeft allemaal niet geholpen, dus laat maar lekker zitten.

Ken je ze? Vast! En je kunt er vast ook nog wel een paar aan toevoegen. Mensen die vooruitgang zouden kunnen boeken als ze maar zouden willen… Maar wat als ze zelf het probleem niet zien?

Probleem? Ik heb geen probleem!

In mijn vorige blog Gedragsverandering. Hoe krijg je het voor elkaar? Schreef ik over de 6 fases bij gedragsverandering.

Dit is fase 1. Voorbeschouwing (ook wel voorstadium). Jij weet dat er iets moet gaan veranderen om wat voor reden dan ook. Je klant ziet dat nog niet in. Hij ziet het probleem niet, wil het probleem niet zien, of heeft er totaal geen vertrouwen in dat hij er ook maar iets aan kan doen. 

Is dit dan typisch een geval van, grof gezegd, trekken aan een dood paard? Beter maar geen energie, tijd en geld aan verspillen? Er zijn veel bedrijven die zo denken. Het kan ook anders.

Wat is jouw eerste reactie bij bovenstaande zinnen? Bij mij gaan mijn haren meteen overeind staan. De tegenargumenten komen meteen in me op. Ja maar, …. Ik ga de strijd aan met als gevolg dat de ander zich alleen maar verder gaat ingraven. Herkenbaar? De beweging die ik zo graag wilde gaat er zo echt niet komen!

Wat werkt wel? Het is misschien een open deur, maar als je net zo menselijk bent als ik, moet je ook open deuren regelmatig horen om ze toe te kunnen passen. Aandacht geven, luisteren, doorvragen, begrip tonen.

• Wat vervelend dat je ziek bent. Waar heb je precies last van? Naar hoor. Iedereen die belasting betaalt, betaalt mee aan de uitkeringen. Ik snap dat je vindt dat je er recht op hebt.

Dan ben je er nog niet. Wat je bereikt is dat mensen zich gehoord voelen en iets van hun wapenschild laten zakken. Hè hè, zij snapt het tenminste..

Vervolgens wil je het perspectief verbreden. Een opening creëren. Een handige trucje hiervoor is de ‘Wat-als-vraag’.

• Wat als iedereen die belasting betaald heeft in de uitkering terecht zou komen?
• Wat als jij niet verandert, maar de dingen om je heen wel veranderen?
• Wat als iedereen dat doet? En niemand zijn best doet om rekening te houden met een ander?
• Wat als dit traject wel helpt?

Het gebeurde me laatst weer in een intakegesprek voor een training. De cursist zag het niet zitten. Had al eerdere trajecten gevolgd die hem niet hadden geholpen. Hij had er geen zin in, wilde met rust gelaten worden. Na wat doorvragen en begrip tonen voor zijn situatie vroeg ik: En wat als deze training nu heel leuk is, zou dat kunnen? Hij, mij enigzins verbaast aankijkend: Ja, dat zou natuurlijk wel kunnen… Ik: Wil je het niet gewoon proberen? Gun je mij het voordeel van de twijfel? Hij met een klein lachje: OK dan, ik doe wel mee. Nog steeds niet laaiend enthousiast, maar ik had het wel voor elkaar dat hij er was de eerste les!

Heb jij voorbeelden? Hoe krijg je mensen zo ver dat ze gaan nadenken over hun probleem? Deel je het in een reactie?

Vind jij als professional kwaliteit leveren belangrijk? Klik dan rechtsboven aan de startpagina op ‘Meld je hier aan!’ en krijg elke maand nieuwe tips en inspiratie in je mailbox. Je krijgt dan ook het e-book over motivatie.

Wil je 4x per jaar mijn nieuwsbrief met informatie over mijn trainingen ontvangen? Meld je dan hier aan. Natuurlijk zijn je gegevens veilig bij mij en kun je je voor beide makkelijk afmelden.